Tổng quan về tăng áp cầu thang

quạt tăng áp

quạt tăng áp

Tổng quan về tăng áp cầu thang Vấn đề an toàn cho nhà cao tầng (từ 10 đến 30 tầng) là vấn đề mới, nó đòi hỏi các cơ quan chức năng phải có các quy định đồng bộ về: Định nghĩa. Phương pháp luận tính tóan. Tiêu chuẩn – Quy phạm. Ở VN – Tiêu chuẩn đã được ban hành từ 1996 ( TCVN 6160 : 1996 Phòng cháy chữa cháy nhà cao tầng – yêu cầu thiết kế – Điều 11: Thông gió và hút khói ), hoặc có thể áp dụng theo tiêu chuẩn BS 5588:1978; BS 5588:1998; CP 13; ASHRAE Standard 15-2007…. Tiêu chuẩn của mỗi nước mỗi khác: áp suất trong cầu thang, số cửa mở, vận tốc gió qua cửa…. Cụ thể nội dung của hệ thống tăng áp:

 

1. Những mục tiêu chính của hệ thống điều áp.
Mục tiêu của bất kì hệ thống điều áp nào cũng là giữ cho khói và khí độc cách xa lối thoát hiểm để cho người trong vùng cháy đó có thể thoát hiểm hoặc tìm nơi trú ẩn an toàn.
a) An toàn cho con người: Bảo vệ tính mạng con người trong những trường hợp có hỏa hoạn bằng những lối thoát hiểm hoặc những nơi ẩn nấp tạm thời được điều áp.
b) Chống lửa: Để cho những thao tác chống lửa phát huy hiệu quả thì những trục thang máy hay cầu thang bộ cần phải được duy trì chênh áp để ngăn cản việc xâm nhập của khói từ tầng bị cháy khi tầng bị cháy có hay không có hệ thống điều hòa.
c) Bảo vệ tài sản: Sự lây lan của khói vào trong những khu vực mà ở đó chứa thiết bị có giá trị, phương tiện xử lí dữ liệu và thiết bị khác mà đặc biệt nhạy cảm khi có khói, thiệt hại cần phải được hạn chế.

2. Nguyên lí của hệ thống tăng áp cầu thang.
Hệ thống tăng áp cầu thang trong các tòa nhà bao gồm quạt, đường ống dẫn gió, các cửa cấp, các van đóng mở, các cảm biến, tủ cấp nguồn và điều khiển.
Chức năng của hệ thống này nhằm mục đích để khói và lửa không vào thang bộ được thì cột áp trong cầu thang phải cao hơn trong hành lang. Chính vì thế phải có quạt tạo áp lực cao cung cấp không khí vào cầu thang. Người (già yếu và khỏe) đều có thể đẩy được cửa để vào cầu thang bộ (cửa này không được khóa bao giờ). Cửa cầu thang là cửa chống cháy (chịu nhiệt và chịu lửa khoảng 1 hay 2 giờ) sẽ có bản lề thủy lực tự động đóng lại và một phần do áp lực trong thang mạnh sẽ đóng cửa liên tục.

3. Điều khiển.
Qui trình điều khiển quạt tăng áp là khi có khói hay lửa cháy thì các cảm biến khói chuyển tín hiệu về hệ thống báo cháy trung tâm BMS (Building Management System) đóng tiếp điểm điện cấp cho quạt chạy, tăng áp vào cầu thang. Các cảm biến chênh áp trong cầu thang sẽ khiến cho quạt chạy liên tục hay dừng (mức chênh áp được cài đặt để áp suất trong cầu thang luôn lớn hơn áp suất ngoài cầu thang.) và không được lắp thiết bị bảo vệ quá dòng hay chống ngắn mạch cho quạt này.

4. Hoạt động.
Quạt tăng áp cấp không khí vào cầu thang và không khí thoát ra ngoài khu vực cháy bao gồm cả khói và bụi. Khi người chạy ra khỏi một cửa ở tầng 1 chẳng hạn thì cửa đó sẽ mở ra và có bản lề thủy lực kéo cửa luôn đóng vào, còn hệ cửa để thoát một phần khói bụi (nếu có bị lọt vào cầu thang ) thì ra một phía khác, cửa này có van điều chỉnh và cảm biến chênh áp, chỉ cho mở ra khi áp lực chênh trong giới hạn cho phép.

tổng quan về tăng áp cầu thang

Hình 1: Hệ thống điều áp dùng quạt cấp khí vào cầu thang bộ

Khi hỏa hoạn xảy ra từ 1 phòng (căn hộ), khói sẽ lan ra hành lang, vì vậy phải có hệ thống hút khói tại hành lang (smoke control exhaust system) dùng để giảm thiểu ảnh hưởng của khói. Hệ thống này gồm các van khói (luôn đóng) đặt dưới trần mỗi tầng nối với các ống hút tới quạt hút đặt trên mái. Khi có tín hiệu báo cháy, van khói tại tầng bị cháy và quạt hút được kích họat mở để hút khói. Ống khói phải cao hơn đỉnh mái nhà tối thiểu 2,5m. Quạt dạng chịu nhiệt.
Theo các tiêu chuẩn nước ngoài: Cầu thang thoát hiểm kín (không yêu cầu đối với các cầu thang hở) cần được tạo áp 20 – 50 Pa để khói không thể xâm nhập vào cầu thang (TCVN là 20 Pa), trong trường hợp người dân được sơ tán qua phòng đệm thì vận tốc gió qua cửa là 0,75 – 1,3 m/s. Số lượng cửa mở thông thường là 1 cửa ở tầng trệt (thoát hiểm ) và 1 cửa ở tầng bị cháy.

điều áp cầu thang cho căn hộ

Hình 2: Điều áp cầu thang bộ trong căn hộ

Khoang cho hệ thống thang máy bao gồm thang máy thông thường và thang dành cho lực lượng cứu hỏa, cứu hộ… hoạt động trong thời gian cháy cũng phải được tạo áp như cầu thang bộ.

Không khí cấp vào cầu thang bộ và thang máy có thể từ một hoặc nhiều quạt, thổi thẳng vô cầu thang hoặc qua ống cấp gió.
Cách tính trở lực đường ống và chọn quạt theo các cách tính thông thường.

5. Thông khói và điều áp.
Trong các khoảng không gian rộng của tòa nhà như bãi đậu xe, trung tâm mua sắm, khu triễn lãm… thông thường được điều khiển khói bằng thông gió để hút khói ra khỏi các khu vực đó. Trong các tòa nhà cao tầng thì cầu thang bộ, hành lang… xem là lối thoát hiểm và thông khói có thể chỉ áp dụng trong trường hợp xấu nhất.
Hệ thống thông khói trong hình 3a và hình 4 được cung cấp một áp suất âm ở lối thoát hiểm để rút khói ra ngoài.

 thông khói và điều áp

Hình 3: Thông khói và điều áp

Tuy nhiên khói cũng có thể được giữ lại bởi sự cung cấp khí tươi từ lối thoát hiểm, vì vậy không gian cần bảo vệ có áp suất dương (hình 3b và hình 5).

 áp suất âm

Hình 4: Hệ thống điều khiển khói dùng áp suất âm

điều khiển khối dùng áp suất dương

Hình 5: Hệ thống điều khiển khói dùng áp suất dương


Tác giả bài viết: Ngô Tuấn

Nguồn tin: dichvukythuat.vn